۱-قال الصادق علیه السلام : ولقد شققن الجیوب و لطمن الخدود الفاطمیات علی الحسین بن علی علیه السلام و علی مثله تلطم الخدود وتشق الجیوب.امام صادق علیه السلام میفرمایند:همانا گریبان دریدند وبر گونه ها لطمه زدند فاطمیات(دختران زهرا علیها السلام)بر حسین بن علی علیه السلام وبر مثل چنین بزرگمردی باید لطمه زد و گریبان درید. (تهذیب الاحکام جلد ۸ صفحه ۳۲۵ و بحار الانوار ج82 ص 106 و عوالی اللالی ج3 ص 409)

۱_ فى زیارة الناحیة:فَلَمَّا رَأَیْنَ النِّسَاءُ جَوَادَکَ مَخْزِیّاً وَ أَبْصَرْنَ سَرْجَکَ مَلْوِیّاً بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ لِلشُّعُورِ نَاشِرَاتٍ وَ لِلْخُدُودِ لَاطِمَاتٍ وَ لِلْوُجُوهِ سَافِرَاتٍ وَ بِالْعَوِیلِ دَاعِیَات 
ترجمه محتوایی:وقتی که زنان آل الله اسب امام حسین علیه السلام را دیدند در حالیکه زین واژگون بود از خیمه ها بیرون دویدند در حالیکه به سر و صورت میزدند...

زیارت ناحیه مقدسه از لسان مبارک امام زمان (عج)

دلیل بر جواز لطمه زدن علاوه بر حدیث بالا فرموده حضرت بقیه الله (عج) است که در زیارت معروفه از حال زن های معظمات فاطمیات و مجللات علویات حکایتی فرموده : ((لاطمات الوجوه)) بحار الانوار ج101 ص 322 و نیز در همان زیارت فرمودند: (( و اقیمت لک الماتم فی علیین و لطمت علیک الحور عین)) بحار الانوار ج 98 ص 322

و مورد تایید است فرمایش جناب سکینه خاتون(س)،خواب خود را که دیده بود و آن را برای یزید پلید نقل نمود . از جمله آن حکایت لطمه زدن حضرت زهرا (سلام علیها) بوده که : ((فلطمت علی وجهها و نادت وا ولداه )) لهوف ص198 بحار الانوار ج 45 ص 147

قالَ رَسُولُ اللَّهِ‏صلى الله وعلیه وآله یا فاطِمَةُ! کُلُّ عَیْنٍ باکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیامَةِ إِلّا عَیْنٌ بَکَتْ عَلى مُصابِ الْحُسَیْنِ فَإِنَّها ضاحِکَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعیمِ الْجَنَّةِ؛ پیامبر اکرم‏صلى الله وعلیه وآله فرمود: فاطمه جان! روز قیامت هر چشمى گریان است، مگر چشمى که در مصیبت و عزاى حسین گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمت‏هاى بهشتى مژده داده مى‏شود«.

{P . بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۹۳٫ P}

قالَ الرِّضاعلیه‏السلام: یا ابْنَ شَبیب! إِنْ کُنْتَ باکِیاً لِشَىْ‏ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىّ بْنِ اَبِى طالِبٍ‏علیه‏السلام فَإنَّهُ ذُبِحَ کَما یُذْبَحُ الْکَبْشُ؛ امام رضاعلیه‏السلام به »ریّان بن شبیب« فرمود: اى پسر شبیب! اگر بر چیزى گریه مى‏کنى، بر حسین بن على بن ابى طالب‏علیهماالسلام گریه کن، چرا که او را مانند گوسفند سر بریدند«.

{P . بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۶٫ P}

قالَ الرِّضاعلیه‏السلام: یَابْنَ شَبیبِ! إِنْ بَکِیَت عَلَى الْحُسَیْنِ‏علیه‏السلام حَتّى تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلى خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلاً کانَ أَوْ کَثِیراً؛ امام رضاعلیه‏السلام فرمود: اى پسر شبیب! اگر بر حسین‏علیه‏السلام، آن قدر گریه کنى که اشک‏هایت بر چهره‏ات جارى شود، خداوند همه گناهانت را که مرتکب شده‏اى مى‏آمرزد، کوچک باشد یا بزرگ، کم باشد یا زیاد«.

{P . امالى صدوق، ص ۱۱۲٫ P}

۲- قال الصادق علیه السلام:کل الجزع والبکاء مکروه سوی الجزع و البکاء علی الحسین علیه السلام
حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند:هر گونه جزع و گریه کردن مکروه است مگر جزع و بی تابی برای حسین علیه السلام.
3- در معنای جزع: جابرعَنْ أَبِی جَعْفَرٍعلیه السلام قَالَ قُلْتُ لَهُ مَا الْجَزَعُ قَالَ أَشَدُّ الْجَزَعِ الصُّرَاخُ بِالْوَیْلِ وَ الْعَوِیلِ وَ لَطْمُ الْوَجْهِ وَ الصَّدْرِ وَ جَزُّ الشَّعْرِ مِن النَّوَاصِی 
روایت شده از جابر که گوید به امام باقرعلیه السلام گفتم :جزع یعنی چه؟حضرت فرمودند:شدید ترین جزع فریاد زدن بویل و بلند گریه کردن و فریاد زدن و بر سر و صورت زدن و کندن موهای پیشانی است.
وسائل الشیعه ج‏3ص‏282و  بحار الأنوار، ج‏98، ص: ۲۴۰ الکافی، ج‏3، ص: ۲۲۳

          واقیمت لک الماتم فی علیین و لطمت علیک الحورعین

 ومجالس ماتم برای تو در عالم ملکوت بر پا شد پریان بهشتی در عزای تو بر سر و صورت زدند

          زیارت ناحیه از لسان مقدس امام زمان(عج)و بحار الانوار ج۹۸ ص ۳۲۲

این از احادیث و روایات حالا استفتاءونظر مراجع عالیقدر

سؤال :آيا جائز است در مراسم عزادارى امام حسين (ع) به بدن جراحت وارد كرد؟
جواب :مانعى ندارد.ایت ا...سیستانی

1833. برخى از شيعيان در مجالس عزادارى اهل بيت ـ عليهم‏السّلام ـ و خصوصا مجلس سرور شهيدان، اباعبداللّه‏ الحسين ـ عليه‏السّلام ـ اقدام به سينه‏زنى و كندن صورت مى‏نمايند ـ كه باعث كبود شدن و خون‏ريزى مى‏شود ـ ، حكم شرعى آن چيست؟

ج. در صورتى كه مناسب عزادارى باشد و مرض‏آور نباشد، اشكال ندارد.

لخت شدن و سرخ شدن بدن در عزادارى

1834. لخت شدن در عزادارى چگونه است و اگر بر اثر سينه‏زنى، بدن سرخ شود، چه حكمى دارد؟     

ج.  اشكال ندارد و لخت شدنى كه در معرض نظر حرام نامحرم باشد، جايز نيست.ایت ا..بهجت

در عزاداري امام حسين (ع) به صورت لطلمه زدن و خود را مجروح كردن وقمه زدن , احيانا هلاك مي شوند و استفاده از طبل چه صورت دارد ؟

  بسمه تعالي ؛ تمام آنچه ذكر كرده ايد جايز و مستحسن است.ایت ا..روحانی

 درهيئت هاي حسيني (ع) در اثر شور عزاداري گاهي به سرو صورت خود مي زنند و بدن را مجروح مي كنند آيا اين مورد اشكالي دارد يا نه ؟

  بسمه تعالي ؛ بي اشكال است. ایت ا.. روحانی

  لطمه زدن به صورت

در مراسم عزای‌ سید الشهداء(علیه السّلام) لطمه زدن به صورت به دور از ریا و تظاهر، چه حكمی‌ دارد؟

صرف نظر از حكم لطمه‌زدن به صورت در مصیبت، انجام چنین كاری‌ اگر موجب ضرر قابل اعتنا نباشد، اشكال ندارد. ایت ا...سید صادق روحانی

سؤال - لطمه زدنى كه در مجالس سينه زنى و زنجير زنى انسان بخود وارد مى‏كند در مصيبت سيد الشهداء عليه‏السلام چه حكمى دارد؟

جواب: عزادارى براى امام حسين عليه‏السلام طبق سنّت متعارف و معمول بين شيعيان اشكال ندارد

نوری همدانی

بعضى از عزاداران حسینى به گونه اى سینه مى زنند که گاهى مشاهده مى شود از محل سینه زدن خون خارج مى شود، نظر مبارک شما چیست؟

بسمه تعالى: سینه زدن شدید به دلیل حزن و جزع بر سیدالشهدا و اهل بیت(علیهم السلام) مطلوب است و هرکارى که عنوان جزع بر آن منطبق شود، مطلوب مى باشد و اما در مورد سؤال مطرح شده، سینه زنى اگر منجر به ضرر جانى شود مانعى ندارد ولیکن نباید به حد جنایت برسد. در حفظ شعائر تلاش کنید که بهترین ذخیره ى آخرت است و به وسوسه ى مشککین گوش ندهید که القاء شیطان مى باشد.

۲- بعضى از جوانان در مجالس اهل بیت(علیهم السلام) به خصوص سید الشهداء(علیه السلام) خود را خونى مى کنند، هرکدام به نحوى؛ برخى با خراش، دیگرى با سر کوبیدن به دیوار و… آیا این گونه کارها جایز است؟

بسمه تعالى: مصائب اهل بیت(علیهم السلام) آن قدر زیاد و دردناک است که انسان گاهى احساس مى کند در عزادارى کوتاهى کرده است.ایت ا... میرزا جواد تبریزی

- گاهى گفته مى‏شود: سینه زدن براى حضرت امام حسین‏علیه‏السلام هرگاه منجر به خونین شدن سینه و یا درد زیاد گردد، حرام است به چند جهت:

۱) این کار روش متمدنى نیست و مى‏بایست نهضت حسینى را به صورت واقعى و نو مطرح نمود.

۲) این کار از پیامبر و اهل بیت او نقل نشده است.

۳) هرگونه ضرر به بدن حرام است؛ گرچه منجر به هلاکت و یا قطع عضوى از اعضاى بدن نشود، مثلاً کسى که بدن خود را در برابر هواى سرد قرار مى‏دهد با این‏که احتمال بیمارى در سینه مى‏دهد، کار حرامى مرتکب شده است.

نظر حضرتعالى در این باره چیست؟

سینه‏زنى گرچه محکم باشد، براى مصیبت سیّدالشهداءعلیه‏السلام از کارهاى پسندیده است؛ چون در عنوان جزع (عزا، آه، فغان) داخل مى‏شود که روایت‏هاى بسیارى در ستایش این کار وجود دارد اگر چه گاهى باعث خونین شدن (خون‏ریزى) و سیاه شدن سینه شود. دلیلى وجود ندارد که هرگونه ضرر رساندن به بدن حرام باشد ؛ مگر این‏که به مرز جنایت برسد و تا کنون مشاهده نشده است کسى به خاطر این کارها کارى کند که جنایت حساب شود و این یک فرض است که بعضى‏ها تصور مى‏کنند؛ لکن مصداق خارجى ندارد.ایت ا...میرزا جواد تبریزی

٫ حکم سینه زدن، خراشیدن و سیلى زدن به صورت در مصائب اهل بیت‏علیهم‏السلام چیست؟

بسمه تعالى: هرچه که عنوان جزع بر آن منطبق شود، ثواب و اجر دارد هرچند که موجب ضرر جانى شود [ولیکن نباید به حدّ جنایت برسد] و مؤمنین باید با تمام وجود با شرکت در مجالس با سینه‏زنى شدید، هر چند به سیاهى یا خون مردگى دچار شود و گریه، حفظ شعائر نمایند.ایت ا.... میرزا جواد تبریزی

س)حكم چاك زدن گريبان و بر سر و صورت زدن در مصيبت امام حسين عليه‌السلام چيست؟

ج) بر سر و صورت زدن و گريبان چاك زدن در مصيبت آن بزرگوار مانعي ندارد. ایت ا.. صافی گلپایگانی

س)سينه‌زني، زنجيرزني و يا به سر و صورت كوبيدن در خلال عزاداري، به طوري‌كه موجب صدمه، مثلاً مجروح‌ شدن و يا سرخ ‌شدن مي‌شود، چه حكمي دارد؟

ج) اگر صدمه معتد به نباشد اشكال ندارد.صافی گلپیگانی

س)برخي در جلسات سينه زني و عزاداري معصومين عليه‌السلام در حال عزاداري صورت خود را خراش انداخته و به صورتشان خون جاري مي‌شود؛ عزاداري به اين شكل چه حكمي دارد؟

ج) معلوم نيست كه اين كارها به عنوان ابراز شدت تألم بر مصائب اهل‌بيت علهيم السلام و عزاداري براي آن بزرگواران وهن باشد؛ بلي اگر موجب ضرر معتني به شود جائز نيست.صافی گلپیگانی

)در مراسم عزاداري ائمه معصومين عليهم السلام سينه زدن يا چنگ زدن به صورت به طريقي كه خون بيايد چه حكمي دارد؟

ج) عزاداري بر آن بزرگواران به هر نحوي كه موجب ضرر معتدّ به به بدن نباشد و مشتمل بر خلاف شرع از هر جهت نباشد مطلوب است.صافی گلپیگانی

سلام علیکم.با عرض سلام. به نظر حضرت آقا سینه زنی و زنجیر زنی و لطم به صورت که موجب کبودی و جاری شدن خون می شود چه حکمی دارد؟ 2. به نظر حضرت آقا چه کنیم که در قیامت دچار مشکل نشویم؟

پاسخ :

بسمه تعالی: 1- جایز است2- به واجبات عمل کرده و محرمات را ترک کنید .ایت ا..سید محمد حسینی شاهرودی

سوال .ایا سینه و زنجیر زدن در عزاداری که منجر به کبود  و حتی جاری شدن خون میشود جایز است؟

 ج_جایز بلکه راجح است مشروط بر انکه موجب ضرر مهم و اضرار بر نفس نباشد.ایت ا... فاضل لنکرانی                                       آيت الله خويي: لطمه زدن از روي خون و اندوه در مصيبت امام حسين هر چند شديد باشد، از شعائر مستحب است. از اين جهت كه تحت عنوان جزع قرار دارد كه نصوص معتبر بر رجحان آن دلالت دارند، گرچه برخي اوقات به خون آمدن يا كبود شدن سينه بينجامد. هيچ دليلي بر حرمت، وارد كردن هر گونه ضرري بر جسم وجود ندارد البته تا وقتي كه به حد جنايت بر نفس نرسد به گونه اي ظلم به آن محسوب گردد، هم چنان كه متمدنانه بودن يا نبودن عزاداري مناط حرمت يا اباحه آن نيست و در مقام استدلال ارزشي ندارد. 
دسته دوم:‌استحباب لطمه و گريبان چاك زدن در مصيبت سيدالشهدا و اهل بيت.
لطمه در لغت به معناي ضربه زدن به صورت و بدن با كف دست است. از اين رو تعبير «لطمه الوجه» يا «لطم الخد» به معناي صورت زني و «لطم الصدر» به معناي سينه زني است. گرچه ظاهرا در روايات نفيا و اثباتا تعبير زنجير زني به كار نرفته و در زمان معصومان مرسوم نبوده است ولي مي توان آن را مصداقي از لطم به حساب آورد و حكم سينه زني را بر آن جاري كرد چنان كه در فتاواي فقها مشهود است
به هر روي لطم از بارزترين مصاديث جزع مي باشد و رايت جابر از امام باقر «اشد الجزع الصراخ بالويل و العويل و لطم الوجه و الصدر و جز الشعر من النواصي« نيز بر آن دلالت دارد. نتيجه آن كه اثبات استحباب جزع بر سالار شهيدان، استحباب لطم را نيز به دنبال خواهد داشت.
لطمه فاطميات بر سيدالشهدا
يكي از رواياتي كه دلالت براستحباب لطمه در عزاي سالار شهيدان دارد، روايتي است كه از لطمه فاطميات براي آن حضرت خبر داده و آن را تاييد و تحسين كرده و فرموده بر مثل حسين بر گونه ها زده شده و گريبان ها چاك مي شود:
اين سدير نقل مي كند كه از امام صادق در مورد مردي سوال كردم كه لباسش را براي پدر يا مادرش يا بردارش و يا يكي از نزديكانش پاره كرده است. آيا اين عمل او جايز است؟ امام فرمودند: پاره كردن لباس اشكالي ندارد. موسي براي هارون پيراهن پاره كرد. البته پدر براي فرزند و مرد براي زنش نمي تواند پيراهن پاره كند. اما زن مي تواند در عزاي شوهرش لباسش را پاره كند و اگر پدر در مرگ فرزندش و مرد در مرگ همسرش چنين كرد كفاره آن همانند شكستن قسم است و نماز اين دو مادامي كه كفاره نداده اند و از عمل خود توبه نكنند، پذيرفته نيست.
زماني كه زن به صورت خود چنگ بزند و يا موهايش را ببرد و يا بكند براي بريدن مو بايد برده اي را آزاد كند،‌ يا دو ماه پشت سر هم روزه بگيرد يا شصت فقير را غذا دهد. چنانچه صورتش را بخراشد و خون خارج شود و يا موي خود را بكند، كفاره شكستن قسم بر عهده او است. در لطمه به صورت كفاره اي غير از استغفار و توبه نيست. همانان زنان بني هاشم بر حسين بن علي گريبان چاك كردند و بر گونه ها نواختند و بر مانند او بايد بر گونه ها نواخته شود و گريبان چاك گردد.
چنان كه روشن است، حديث شريف به اقسامي كه پيش تر بدان اشاره شد، به خوبي دلالت دارد. اين روايت، برخي اقسام لطم را جايز دانسته و برخي را مكروه يا حرام شمرده و براي آن كفاره نيز تعيين كرده است. در مقابل لطم يا گريبان چاك كردن در عزاي سالار شهيدان را نيكو شمرده و بر آن تاكيد كرده است.
فتاواي مراجع بزرگ درباره لطم و سينه زني
آيت الله نائيني درباره مسائل عزاداري سيدالشهدا فتواي معروفي دارد كه پس از او مراجع عالي قدر بسياري آن فتوا را تاييد كرده و درستي مطالب آن را از واضحات شريعت دانسته اند كه هيچ ترديدي در آن نيست. بخشي از متن اين فتواي تاريخي و تاييدات برخي مراجع بزرگ را ذيل آن نقل مي كنيم:
.... مطلب اول: بيرون آمدن مواكب در دهه محرم الحرام و مانند آن از وفيات در راه ها خيابان ها و بازار شبهه و اشكال در جايز بودن آن و رحجان آن نيست و اين كه بهترين مظاهر اقامه تعزيه حسين و نيكوترين وسيله است براي تبليغ دعوت حسيني به نواحي دور و نزديك.
اموري كه لايق به ساحت آن نيست. مثل چنانچه كسي كه در حال نماز به زن بيگانه نظرعمدي كند حرام مرتكب شده ولي نمازش صحيح است.
مطلب دوم: بر سر و سينه و صورت زدن به حدي كه به مرتبه سرخي عضو يا سياهي رسد اشكالي ندارد. بلكه زنجير زدن بر شانه و پشت كه به مرتبه مزبور رسد جايز است. بلكه اعمال مذكوره بر سر و سينه و صورت زدن موجب شود كه خون كمي از عضو صدمه ديده بيرون آيد عيب و اشكالي ندارد ....(حرره، الاحقر محمد حسين الغروي النائيني، 5/ربيع الاول/1345 ق)
آيت الله سيدعبدالهادي شيرازي
مطالبي را كه فرموده اند در اين ورقه صحيح است ان شاء الله تعالي. الاحقر سيدعبدالهادي شيرازي. (الاحقر سيدعبدالهادي شيرازي)
آيت الله سيدجمال الدين موسوي گلپايگاني:
بسم الله الرحمن الرحيم، آن چه را كه شيخ و استاد ما آيت الله العظمي نائيني در اين ورقه مرقوم فرموده اند صحيح است و مطابق با رأي اين جانب مي باشد.(الاحقر جمال الدين الموسوي الگلپايگاني)
آيت الله سيدمحسن طباطبائي حكيم(قده):
بسم الله الرحمن الرحيم، مطالبي كه را كه استاد بزرگ فرموده اند در نهايت متانت و در غايت آشكاري است بلكه آشكارتر از اين است كه نيازي به فتوايي موافق داشته باشد و گمان مي رود بعضي خرده گيري ها از وارد كردن برخي از كارها كه منفي مقام عزاي شاه شهيدان و مظاهر اندوه بر حسين بن علي است سرچشمه گرفته است. آرزم دارم بلكه لازم است كه مومنين كوشش كنند كه عزاي حسين خالي از اموري كه دستاويز مخالفين امام حسين شده باشد و لازم است مواظب بيشتري بر گريه و اندوه و آن چه كمك به شعائر مقدس مي كند و ما توفيقي الا بالله عليه توكلت و اليه انيب. (محسن الطباطبائي الحكيم، 2 محرم الحرام 1367)
آيت الله سيد ابوالقاسم موسوي خويي:
بسم الله الرحمن الرحيم، آن چه را استاد ما در پاسخ پرسش هاي اهالي بصره فرموده اند صحيح است و جايز است عمل بر طبق آن و از خدا مي خواهيم كه جميع برادران مومنين ما را براي تعظيم شعائر ديني و دوري از محرمات توفيق مرحمت فرمايد. (الاحقر ابوالقاسم الموسوي الخوئي).التماس دعا تو این ایام از دعای خیرتون بنده رو بی نصیب نگذارید...یا رقیه (سلام علیها)